عبدالقاهر جرجانی

عبدالقاهر بن عبدالرحمان ابوبکر جرجانی (۴۰۵/ ۱۰۱۴ –۴۷۴ق/ ۱۰۸۱ق) زبان‌شناس و ادیب (در زبان عربی) ایرانی در سدهٔ پنجم هجری و از نخستین پایه‌گذاران علم معانی و بیان است. از زندگی او اطلاع چندانی در دست نیست. او در جرجان به دنیا آمد و خانواده او ایرانی بودند. جرجانی در همان شهر نزد ابوالحسین محمدبن حسن فارسی نحو آموخت. پس از مرگ استادش، در جرجان به تدریس پرداخت و در آنجا شاگردان بسیاری داشت. احمدبن عبداللّه مهابادی، ابوالحسن علی‌بن‌محمد فصیحی، فضل‌بن اسماعیل تمیمی، محمدبن احمد ابیوردی، احمدبن ابراهیم شَجَری و خطیب تبریزی از شاگردان او بودند. او به عربی شعر می‌سرود و به گفته فیروزآبادی اشعار فراوانی داشت. او آثاری در زمینه علوم بلاغی برای اثبات اعجاز قرآن تألیف کرد. او همچنین به رابطه میان علم نحو و معنی پرداخته‌است.